Kenali anatomi buah pinggang, dari bahagian ke fungsinya

Setiap orang mempunyai buah pinggang di dalam badan mereka. Sama seperti bahagian tubuh yang lain, organ ini yang juga disebut ginjal mempunyai bahagian dan cara kerja yang tersendiri untuk menjaga kesihatan tubuh. Untuk lebih mudah untuk mengelakkan penyakit buah pinggang, kenali dahulu anatomi buah pinggang, dari fungsi hingga cara ia berfungsi.

Anatomi buah pinggang manusia

Ginjal adalah salah satu organ penting dalam tubuh yang berfungsi menyaring darah. Organ berbentuk kacang ini terletak di sepanjang belakang dinding otot (rongga perut posterior).

Secara amnya, buah pinggang berukuran kepalan tangan dan dilengkapi dengan sepasang ureter, pundi kencing dan uretra. Ketiga-tiga bahagian buah pinggang membawa air kencing keluar dari badan.

Manusia mempunyai sepasang buah pinggang yang sebelah kiri sedikit lebih tinggi daripada buah pinggang kanan. Ini disebabkan oleh adanya hati yang mendorong ke bahagian kanan ginjal.

Buah pinggang juga dilindungi oleh tulang rusuk dan otot belakang. Sementara itu, tisu adiposa (tisu lemak) mengelilingi buah pinggang dan bertindak sebagai pelindung untuk buah pinggang.

Anatomi buah pinggang terbahagi kepada tiga bahagian, bermula dari bahagian paling luar hingga ke dalam, iaitu korteks ginjal, medula ginjal, dan pelvis buah pinggang.

1. Korteks ginjal

Bahagian luar ginjal disebut korteks. Korteks ginjal umumnya dikelilingi oleh kapsul ginjal dan lapisan lemak yang berfungsi melindungi struktur dalaman organ dari kerosakan.

2. Medulla ginjal

Medulla adalah tisu buah pinggang yang halus. Bahagian ginjal ini terdiri daripada gelung Henle dan piramid renal, yang merupakan struktur kecil yang mengandungi nefron dan tubulus. Tubula inilah yang kemudiannya berfungsi untuk mengangkut cecair yang masuk dan mengeluarkan air kencing dari ginjal.

3. Pelvis ginjal

Tiada perbincangan mengenai anatomi ginjal akan lengkap tanpa penjelasan mengenai pelvis buah pinggang. Pelvis renal adalah ruang berbentuk corong dan terletak di bahagian paling dalam ginjal. Bahagian ginjal ini berfungsi sebagai jalan keluarnya cecair ke pundi kencing.

Bahagian pertama pelvis buah pinggang mengandungi kelopak , yang merupakan ruang berbentuk cawan kecil yang mengumpulkan cecair sebelum bergerak ke pundi kencing. Selanjutnya, cecair akan memasuki hilum, yang merupakan lubang kecil yang mengalirkan cecair ke pundi kencing.

Fungsi buah pinggang

Setelah membincangkan anatomi buah pinggang, menyedari apakah fungsi organ sepanjang 12 cm dan selebar 6 cm ini juga penting. Oleh itu, anda dapat menjaga kesihatan buah pinggang dengan baik dan mengurangkan risiko penyakit.

Sama seperti organ lain, buah pinggang memainkan peranan penting dalam kelangsungan hidup seseorang. Ini kerana fungsi utama ginjal adalah menyaring sisa dan cecair dari badan, baik dari makanan, ubat-ubatan, dan bahan toksik.

Biasanya, buah pinggang dapat menyaring 120-150 liter darah setiap hari. Penyaringan darah ini biasanya menghasilkan 2 liter sisa yang perlu dikeluarkan melalui 1-2 liter air kencing.

Inilah yang menjadikan buah pinggang dilengkapi dengan sepasang ureter, pundi kencing dan uretra.

Selain membuang produk buangan dari badan, ginjal juga menyerap semula bahan yang diperlukan oleh tubuh, seperti asam amino, natrium, gula, dan nutrien lain. Fungsi ginjal juga dipengaruhi oleh kelenjar adrenal yang terletak di bahagian atas setiap buah pinggang.

Kelenjar adrenal kemudian menghasilkan hormon aldosteron, yang merupakan hormon yang menyerap kalsium dari air kencing ke saluran darah. Ini supaya badan dapat menggunakannya semula.

Selain daripada hormon yang bertanggungjawab menyaring darah, buah pinggang juga menghasilkan hormon lain yang tidak kurang pentingnya untuk tubuh, iaitu:

• Erythropoetin (EPO), hormon untuk merangsang sumsum tulang untuk menghasilkan sel darah merah,
• Renin, hormon yang mengawal tekanan darah, juga
• Calcitriol, bentuk aktif vitamin D yang membantu menjaga kesihatan tulang.

Bagaimana buah pinggang berfungsi

Sumber: Perikatan Barat

Setiap buah pinggang yang sihat terdiri daripada kira-kira satu juta nefron, yang merupakan bahagian anatomi buah pinggang yang berperanan menyaring darah. Selain menapis darah, nefron juga memecahkan nutrien dan membantu menyebarkan sisa dari penapis.

Secara umum, setiap nefron mempunyai filter (filter), iaitu glomerulus dan tubulus. Bahagian ginjal yang melalui korteks dan medula berfungsi dalam empat peringkat, iaitu:

Peringkat pertama

Setiap anatomi ginjal saling bekerjasama untuk menyaring darah dan mengeluarkan air kencing yang mengandungi sisa dan lebihan cecair yang akan dikeluarkan. Langkah pertama yang akan dilakukan oleh buah pinggang ialah menapis darah.

Proses penyaringan darah biasanya dibantu oleh glomerulus, iaitu saringan yang merupakan bahagian dari badan ginjal (badan malphigi). Darah yang mengalir dari aorta melalui arteri ginjal ke badan malpighi untuk disaring.

Bahan sisa dari hasil penyaringan ini disebut urin primer. Air kencing primer umumnya mengandungi air, glukosa, garam, dan urea. Ketiga-tiga sebatian tersebut akan dimasukkan dan disimpan sementara dalam kapsul Bowman.

Tahap kedua

Air kencing primer yang disimpan dalam kapsul Bowman kemudian akan bergerak ke saluran pengumpulan. Semasa dalam perjalanan ke saluran pengumpulan, proses pembentukan air kencing berlaku melalui tahap penyerapan semula.

Ini bermaksud bahawa bahan yang masih dapat digunakan, seperti glukosa, asam amino, dan garam tertentu akan diserap kembali. Penyerapan semula ini dilakukan oleh tubulus proksimal dan gelung Henle.

Proses ini kemudian menghasilkan air kencing sekunder yang biasanya mengandungi urea yang tinggi.

Fasa ketiga

Agar fungsi buah pinggang dapat berjalan dengan baik, langkah-langkahnya bukan hanya untuk menghasilkan air kencing sekunder. Perkumuhan (pembesaran) adalah peringkat akhir operasi bahagian anatomi buah pinggang.

Air kencing sekunder yang telah dihasilkan akan mengalir ke tubulus distal. Proses ini akan melalui kapilari darah yang bertujuan untuk melepaskan zat yang tidak diperlukan oleh tubuh.

Oleh itu, air kencing yang akan dikeluarkan oleh tubuh dapat terbentuk dari hasil penyaringan darah.

Tahap keempat

Apabila pundi kencing anda penuh, isyarat akan dihantar ke otak anda untuk memberitahu anda untuk pergi ke tandas dengan segera. Apabila pundi kencing telah dikosongkan, air kencing mengalir keluar dari badan melalui uretra, yang terletak di kawasan pundi kencing.

Pelbagai penyakit buah pinggang

Mengenali sebarang anatomi buah pinggang adalah penting. Ini perlu agar anda dapat menjaga kesihatan ginjal dengan baik, sehingga risiko penyakit ginjal dapat dikurangkan.

Sekiranya anda tidak menjaga kesihatan buah pinggang yang baik, risiko penyakit ginjal anda meningkat. Sebabnya, kerosakan ginjal pada awalnya tidak menimbulkan gejala, sehingga penyakit itu memasuki tahap lanjut yang memerlukan rawatan khas.

Berikut adalah beberapa penyakit yang berkaitan dengan buah pinggang yang perlu anda perhatikan.

Ginjal polikistik

Penyakit ginjal ini disebabkan oleh gangguan genetik. Ginjal polikistik dapat membentuk sista di buah pinggang, yang menyebabkan kegagalan buah pinggang.

Batu karang

Batu ginjal adalah kristal yang terbentuk di ginjal atau dikenali sebagai batu kencing. Batu-batu ini biasanya keluar dengan sendirinya. Sekiranya terlalu besar, batu ginjal memerlukan penjagaan khas sehingga tidak menghalang saluran kencing.

Glomerulonefritis

Glomerulonefritis adalah keradangan yang terjadi pada glomerulus atau saluran darah kecil yang menyaring darah. Sekiranya glomerulus mempunyai masalah, ginjal tidak dapat menyaring darah dengan betul dan boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang.

Kecederaan buah pinggang akut

Kecederaan buah pinggang akut berlaku apabila buah pinggang tiba-tiba berhenti berfungsi. Keadaan ini berlaku dengan cepat dan boleh menyebabkan penumpukan cecair dan produk buangan yang mengakibatkan gejala penyakit buah pinggang yang mengganggu.

Kegagalan buah pinggang kronik

Sekiranya anda mengalami simptom penyakit buah pinggang selama lebih dari 3 bulan, ada kemungkinan anda mengalami kegagalan buah pinggang kronik. Ini bermakna bahawa ginjal tidak lagi dapat menyaring kekotoran, mengawal jumlah air di dalam badan, serta kadar garam dan kalsium dalam darah.

Sekiranya tidak ditangani dengan segera, komplikasi serius dapat terjadi dan boleh mengancam nyawa. Sebabnya, fungsi ginjal telah menurun begitu cepat sehingga memerlukan perawatan ginjal, seperti dialisis dan transplantasi ginjal untuk bertahan hidup.

Penyakit buah pinggang yang lain

Selain daripada beberapa masalah ginjal yang disebutkan di atas, terdapat pelbagai penyakit ginjal lain yang sering terjadi pada orang, seperti:

• jangkitan buah pinggang (pielonefritis),
• buah pinggang yang bengkak (hidronephrosis), dan
• barah buah pinggang.

Buah pinggang adalah bahagian penting dari anatomi badan. Sekiranya salah satu bahagian buah pinggang rosak, ia pasti akan mempengaruhi kesihatan dan kualiti hidup. Oleh itu, disarankan untuk melakukan pemeriksaan ginjal secara rutin, terutama bagi mereka yang berisiko.